Zainteresowanych,
szczególnie, tematyką medalików Matki Boskiej Częstochowskiej odsyłam do lektury
M.L. Jędrzejczak , Medaliki Matki Bożej Częstochowskiej w „Archiwa, Biblioteki
i Muzea Kościelne” 36:1978, podobno wydane też osobno na KULu. Ja niestety nie
dotarłam do publikacji. Na moje zapytanie Biblioteka KULu zwyczajnie nie
odpowiedziała. Dlatego materiał zamieszczony na tym blogu będzie bardzo
okrojony.
Kilka
wersji jednego z najstarszych medalików MB Częstochowskiej z początku XVIII w.
odlew, brąz , mennica w Rzymie (patrz Rewoliński nr 92.)
Historia
sanktuarium zaczyna się w 1382 r., kiedy to książę Władysław Opolczyk funduje
paulinom klasztor na Jasnej Górze i przekazuje obraz. Dzieje samego wizerunku,
wg legendy, sięgają pierwszego wieku chrześcijaństwa. Za autora ikony uważa się św. Łukasza
Ewangelistę. Obraz trafił do Polski z Konstantynopola przez Ruś . Opisany jest po raz pierwszy
przez Jana Długosza w 1430 r., a już wtedy Częstochowa jest sławnym sanktuarium.
W tymże roku doszło do pierwszej zbrodni ograbienia kościoła i zniszczenia
ikony (cięcia na twarzy). Sam król Władysław Jagiełło zajął się renowacją
malowidła, sprowadzając biegłych w sztuce pisania ikon artystów z Rusi.
Ofiarował też srebrne sukienki i korony jako wotum wynagrodzenia za
świętokradztwo.
Słynna obrona Jasnej Góry w czasie szwedzkiego
potopu, a następnie ogłoszenie przez Jana Kazimierza Matki Boskiej Królową
Polski, wzmogło jeszcze ruch pielgrzymkowy. Przybywają zarówno ludzie prości
jak i wielcy tego świata, nie tylko z Polski, ale z Czech, Moraw, Węgier, Prus, Austrii. W 1713 r. gościł w
klasztorze nuncjusz papieski Benedykt Adeschalchi. W tym czasie rozpoczynają
się starania o koronację obrazu, na wzór sanktuariów włoskich.
Ciekawy medalik z XVIII w. , na rewersie dwa anioły
trzymają jak tarczę medalik zwany Krzyżem św. Benedykta, nad nim dwa serca i
napis SS CORDA IESV ET MAR. (Najświętsze Serca Jezusa i Maryi)
Pierwsza
w Polsce koronacja odbyła się 8 września 1717 r. Korony ufundowane przez króla
Augusta II Mocnego włożył biskup chełmiński Krzysztof Jan Szembek . Wybito z tej okazji medalik. Teofil Rewoliński
nie posiadał częstochowskiej koronatki, ale ją opisał (patrz „Koronatki”)
. W początkach XVIII w. były
rozprowadzane liczne medaliki z Matka Boską Częstochowską odlewane w Rzymie. Cdn...