ŚWIĘCI - PIOTR I PAWEŁ

ŚW. PIOTR APOSTOŁ

 Medalik przedstawia scenę uwolnienia św. Piotra z więzienia przez Anioła, XVIII w.

XVII-XVIII w. Rzym, brąz

 Srebro,  między 1910  a 1920 r.

 Srebro, pierwsza połowa XX w.

Aluminium, pierwsza połowa XX w.

Szymon rybak z Kafarnaum, syn Jana, brat Andrzeja , pierwszy z Apostołów. Jezus zmienił jego imię na Kefas czyli skała ( z j. greckiego Petros). Stał się skałą, czyli fundamentem Kościoła, najważniejszym z Apostołów. Jako pierwszy biskup Rzymu był też pierwszym papieżem. Podczas prześladowania chrześcijan został uproszony przez nich aby opuścił Rzym, jednak spotkał na drodze Jezusa, który na pytanie Quo vadis, Domine? (Dokąd idziesz Panie) odpowiedział, że skoro on – Piotr zostawił lud , to musi iść do Rzymu, aby się dać ponownie ukrzyżować. ( To wydarzenie upamiętnia kaplica Quo Vadis.) Wtedy Piotr zawrócił. Został ukrzyżowany głową w dół, podczas prześladowań chrześcijan za Nerona. Jego grób znajduje się w bazylice jego imienia w Watykanie. W ikonografii przedstawiany z kluczami „tobie powierzam klucze Królestwa” (  ), rzadziej z rybą, kogutem, księgą.  Patron wielu kościołów, zgromadzeń i stowarzyszeń chrześcijańskich.

ŚŚ. Piotr i  Paweł , XIX w.

 

 ŚŚ. Piotr i Pawel II połowa XX w.

ŚW. PAWEŁ

 XVII-XVIII w. Rzym

 XVIII/XIX w. napis EGO PAVLVS VINCTVS CHRISTI - Ja Paweł więzień Chrystusa (Ef  3.1)

Szaweł z Tarsu (ur. 5-10 r. ne., zm.  64-67 r. ne.). Uczony rabbi ze szkoły Gamaliela. Początkowo gorliwy prześladowca chrześcijan. Nawrócony w cudowny sposób na drodze do Damaszku, przyjął chrzest i stał się Pawłem, najgorliwszym misjonarzem. Nazywany jest Apostołem narodów. Jego losy szczegółowo opisane są w Dziejach Apostolskich. Autor większości listów apostolskich w Nowym Testamencie. Za swoją działalność misyjną prześladowany , uwięziony i skazany na śmierć. Jako obywatel rzymski dostąpił tzw. zaszczytnej śmierci, został ścięty mieczem na drodze do Ostii. Jego grób znajduje się w bazylice Św. Pawła Za Murami. Zaliczany jest do najważniejszych świętych chrześcijaństwa. Przedstawiany jest z mieczem i księgą. Patron wielu kościołów, zgromadzeń i stowarzyszeń chrześcijańskich.

ŚWIĘCI - JAN NEPOMUCEN

Na prośbę jednego z forumowych kolegów, dzisiaj 

ŚW. JAN NEPOMUCEN

nie wiem tylko, czy znajdziesz swój medalik, bo było ich sporo wśród zdjęć, a nie wszystkie były podpisane nickiem.

Awersy medalików  XVIII w.

Św. Jan z Nepomuk (1350-93). Kanonik praski, spowiednik królowej Zofii. Utopiony w Wełtawie z rozkazu Wacława IV, któremu nie chciał zdradzić tajemnicy spowiedzi żony. Beatyfikowany w 1721, kanonizowany w 1729 r.

W ikonografii przedstawiany w birecie kanonika, z krucyfiksem i gałązką palmową oraz pięcioma gwiazdami wokół głowy (pięć cnót męczeńskich). Patron ratowników, opiekun mostów i przepraw, chroni przed powodzią i utonięciem.

 

XVII- XVIII w, rewers nierozpoznany

XVIII w. św. Jan Nepomucen i św. Maryja (Królowa) Nieba

ŚWIĘCI - JAN CHRZCICIEL

XVII w.

          Ponieważ dziś obchodzimy pamiątkę narodzin św. Jana Chrzciciela, warto przedstawić medaliki z tym świętym

Syn Zachariasza i Elżbiety, krewnych Maryi. Prorok zapowiadający nadejście Królestwa Niebieskiego i Mesjasza. Chrzcił ludzi nad Jordanem na znak pokuty i nawrócenia, ochrzcił też Jezusa. Został uwięziony i ścięty na rozkaz Heroda Antypasa, którego gromił za cudzołóstwo z bratową. Herodiada namówiła swoją córkę Salome, aby zażądała głowy Jana jako nagrody za taniec. Występuje  na medalikach XVII-XVIII wiecznych, 

XVII-XVIII w.

a także późniejszych,  chrzestnych, w scenie chrztu Jezusa.

 

Medal chrzcielny XIX w.

ŚWIĘTE OBLICZA JEZUSA I MARYI

SALVATOR MUNDI, MATER DEI

XVIII w.

Ponieważ szczególnie ważnymi osobami dla katolików są Jezus Chrystus i Jego Matka, szczególne miejsce zajmują też medaliki im poświęcone.  W XVII w. ustalił się kanon  z popiersiami ( obliczami) Jezusa na awersie i Maryi na rewersie medalika tzw. święte oblicza. Same przedstawienia są bardzo różne. Z nimbami i bez, z napisami lub  bez napisów . Maryja zawsze ma głowę zakrytą chustą, Jezus często koronę cierniową. Do najczęstszych napisów należą: SALVATOR MUNDI i MATER DEI,  MATER JESU CHRISTI, SALVATOR MUNDI i MATER SALVATORI, JESUS CHRISTUS i REGINA CAELI,

XVII- XVIII w.

Inną wersją przedstawienia  oblicza Jezusa jest  Mandylion czyli Chusta Weroniki.  

Odlew z brązu, XVII w.

XIX/XX w. Francja

O świętej nazywanej Weroniką, wiemy niewiele. Nawet imię nie jest prawdziwe, ale utworzone od greckiego „vera ikon” czyli „prawdziwy wizerunek.”, dar Chrystusa, który otrzymała kobieta litościwa. Otarła ona twarz Jezusa swoją chustą na drodze krzyżowej, a na chuście odbiła się twarz Chrystusa.

Występują także przedstawienia typu Ecce Homo.

1933r. medalik z popiersiem Jezusa w koronie cierniowej (Ecce homo)

Wydany z okazji jubileuszu

            A o Szkaplerzu Świętego Oblicza już pisałam, w poście z 17 kwietnia o szkaplerzach.

SANKTUARIA - PIEKARY ŚLĄSKIE

MATKA BOSKA PIEKARSKA

Medalik XIX w.

Ukochane przez Ślązaków sanktuarium Matki Boskiej Piekarskiej powstało w XIV w. Niestety w czasie reformacji świątynię przejęli luteranie. Została ona odzyskana dopiero w XVII w. Czczony tu wizerunek pochodzi z tego okresu, co stało się z poprzednim? Niemniej nowy obraz szybko zasłynął cudami. Najpierw ochronił od zarazy mieszkańców tarnowskich Gór, a następnie , na prośbę cesarza Leopolda, czeskiej Pragi.  Obraz był koronowany w 1925 r. , a po raz drugi w 1965, z powodu kradzieży koron. Medaliki z Matką Boską Piekarską bito na długo przed pierwszą koronacją.

1925 r. Koronatka, na rewersie portret Kard. Hllonda.

Aluminium, sygnowany KS - Kasprzykiewicz i Szmakfefer

SANKTUARIA - GIETRZWAŁD

Sanktuarium w Gietrzwałdzie słynne jest od XVI w. W 1580 r. w ołtarzu głównym umieszczono wizerunek Pani Ziemi Warmińskiej. Obraz jest inspirowany obrazem MB Częstochowskiej. Ruch pielgrzymkowy trwał do czasów zaborów. W 1877 r. odrodził się za sprawą objawień, jakich doznały dwie dziewczynki Justyna i Barbara, przygotowujące się do I Komunii św. Mimo pruskich prześladowań sanktuarium stało się ostoją polskości i katolicyzmu w Prusach. Znane medaliki związane są właśnie z XIX wiecznymi objawieniami .Obraz koronowany 1967 r.

Medaliki upamiętniające objawienia maryjne XIX w. 

W Gietrzwałdzie miało, podobno, miejsce także objawienie św. Józefa, jednak nie zostało ono potwierdzone. Medaliki jednak wybijano.

Medalik upamiętniający niepotwierdzone objawienie św. Józefa XIX w.

SANKTUARIA - MATKA BOSKA KALWARYJSKA

KALWARIA PACŁAWSKA
 

 Medaliki z koronacji obrazu MB Kalwaryjskiej 1882 r.

Kalwaria Pacławska fundacji Andrzeja Fredro powstała w drugiej połowie XVII w.   Obraz Matki Boskiej Kalwaryjskiej czczony w sanktuarium pochodzi z Kamieńca Podolskiego, po upadku twierdzy wg legendy dostał się w ręce Turków i został wykupiony od nich przez rodzinę Fredrów. Koronacji  dokonał  biskup Przemyski Łukasz Solecki, 15 sierpnia 1882 r.

        

                                                                                

                         Pamiątka z Kalwarii koniec XIX w.

        Medaliki sygnowane J.W. – Józef Wasilewski , Warszawa (1914-19)

KALWARIA ZEBRZYDOWSKA 

Najpiękniejsza i najsławniejsza polska kalwaria powstał około 1600 r. z fundacji Mikołaja Zebrzydowskiego, jako ośrodek kultu Męki Pańskiej. Sława Kalwarii wzrosła jeszcze od chwili umieszczenia tu obrazu Matki Boskiej Płaczącej. Był to dar S. Paszkowskiego, w którego domu był umieszczony do roku 1641. Obraz zapłakał krwawymi łzami. W 1667 r. obraz został umieszczony w nowej kaplicy Matki Boskiej Cudownej.  Koronacji dokonano dopiero w 1887 r.

                                         Koniec XIX w.

                                                      Początek XX w.

SANKTUARIA - KODEŃ

XIX w.

Kodeń, duchowa stolica Podlasia, słynie z cudownego wizerunku Matki Boskiej Gregoriańskiej.  Obraz został skradziony z papieskiej kaplicy Urbana VIII przez Mikołaja Sapiehę. Całą tę historię opisała Zofia Kossak w książce „Błogosławiona wina”.  Papież obłożył klątwą polskiego magnata, jednak wzruszony jego błaganiami w końcu podarował mu obraz.  Obraz koronowano  już w 1723 r.  Była to trzecia koronacja w naszym kraju.  W 1875 r. ukaz carski przekazał kościół w Kodniu cerkwi prawosławnej. Obraz wywieziono do Częstochowy, gdzie przebywał do 1927 r. 

1927 r. Powrót obrazu do Kodnia.

 Znany jest szereg medalików związanych z kodeńskim obrazem, oprócz koronatki wybito wiele medalików między 1723 a 1875 r. Także wydano specjalne medaliki z okazji przybycia obrazu do Częstochowy, jak i z okazji powrotu do Kodnia. Dziś szczególnie popularny jest szkaplerz MB Kodeńskiej.

 

Na pierwszym medaliku litery OMI nie są sygnaturą , to skrót zgromadzenia Oblaci Maryi Niepokalanej . Na drugim KS - nieznany rytownik u Gerlacha i Meissnera, na trzecim C.F. - nieznany rytownik u Pawła Bitschana syna. Wszystkie XX w.