SYGNATURY CZ. 1

SYGNATURY I NAJWAŻNIEJSI POLSCY WYTWÓRCY

Dzięki zwyczajowi sygnowania wyrobów, zyskaliśmy następny sposób datowania medalików.

WARSZAWA

Pierwszym wśród wytwórców medalików religijnych na ziemiach polskich , którego wyroby są sygnowane, był  Gotfryd Majnert , w latach 1809 – 1846  był pierwszym medalierem warszawskiej mennicy, wyrabiał też medaliki religijne zwłaszcza z okazji chrztu i ślubu.  Sygnował wyroby: M,  G.M , G.MAINERT, G.MAINERT F. Jego syn, Józef Majnert,  swoje  wyroby oznaczał literami I. M. lub napisem: MAINERT , I. MAINERT.  lub I. MAINERT. F. Jego dziełem są liczne medaliki religijne, chrzestne i ślubne , datowane na lata 1839-1879. J. Majnert był głównym medalierem mennicy warszawskiej w latach 1839-1856.  Jego medaliki  te wyróżniają się sporym artyzmem, jako, że ich twórca był wychowankiem Oddziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warszawskiego. Majnert ma w swoim życiorysie także niechlubną kartę, podrabiał stemple do dawnych polskich monet, był więc fałszerzem.

Klan Munchajmerów.  Munchajmerowie (nazwisko pisane też jako Munchimer lub Munchejmer przez u umlaut) to znana warszawska rodzina fabrykantów związanych z produkcja galanterii metalowej: pieczęci, guzików, klamer, a także medali i medalików religijnych. Seniorami rodu byli Salomon Munchajmer (1780-1844), oraz jego brat Karol Zygmunt (1787-1879) potem firmę przejęli synowie Jan Salomon (1808-1879) i Władysław Zygmunt (1837-1875). Wśród właścicieli wymieniani są też Ludwika (1840-1904)( córka? żona?) oraz jej syn Adam (1861-1900) i  Ludwik syn Władysława (1870-1920).  Rewoliński w swoim katalogu wymienia sygnaturę Z.M. oraz Z.M.W.  oraz   Z.MUNCHEJMER I SYN. Przypisując ją Zygmuntowi Munchajmerowi (sądząc po dacie śmierci Władysławowi Zygmuntowi) oraz  sygnaturę S. M. Zaznaczając, że nie jest w stanie objaśnić tej sygnatury. Medalik pochodzi z roku 1864. Czyżby (Jan) Salomon Munchajmer?

Często też na medalikach znajdziemy sygnatury: M,  A.M. ,  A. MAGNUS,   A. MAGNUS F.  To sygnatury Aleksandra Magnusa, znanego warszawskiego grawera i właściciela fabryki wyrobów metalowych. Działał on w drugiej połowie XIX w ., w latach 1865 - 1900. (Poprzednio fabryczka należała od 1825 r. do Hersze Magnusa.)  Był  wytwórcą bardzo wielu medalików o dużej wartości artystycznej i jego wyroby rozchodziły się po obszarze całej dawnej Polski. Stąd znaleźć je można na terenie wszystkich zaborów..

Sygnatura AM

Rodzina Bitschanów prowadziła fabrykę wyrobów metalowych w Warszawie  przez prawie sto lat. Najpierw Jan Bitschan (1828-1878) , który sygnował swoje wyroby literami B.W., IBW, I.B wpisane w trójkąt lub B.I. wpisane w trójkąt, a także dodatkowo głową barana. Po nim firmę przejął syn Paweł (1872-1903), po nim jego syn, również Paweł (1903-1929), obaj sygnowali wyroby literami P.B.  lub te litery w odwróconym trójkącie , albo napisem P. BITSCHAN.

Sygnatura Jana Bitschana

  Sygnatura Pawła Bitschana ojca

 W tej firmie pracował również bardzo znany grawer Franciszek Witkowski i jego sygnatura F.W. lub W., także często była umieszczana na wyrobach, samodzielnie lub z sygnaturą właściciela np. WF. PB .(Pracował też dla Magnusa i Romanowskiego) Firma Bitschanów wypuściła na rynek największą ilość medalików religijnych.

Innym znanym wytwórcą był Antoni Rykert, działajacy w  Warszawie, posługiwał się sygnaturą A.R.. Po jego śmierci w 1957 r., wdowa poślubiła Wilhelma Lange, który dalej prowadził fabrykę zmieniając sygnaturę na W.L.

Sygnatura Wilhelma Lange

lub W.L.W.W. bądź napis W. LANGE . Natomiast powtórnie owdowiawszy Delfina Lange już samodzielnie kierowała zakładem sygnując wyroby D.L.E.

Sygnatury A. R. używał także Antoni Romanowski , właściciel fabryczki w Warszawie, sam nie wytwarzał stempli, robili to dla niego inni grawerzy, także Witkowski. 

Sygnatura K. B. Należała do Karola Błaszkiewicza , właściciela sklepu z wyrobami blacharskimi , stemple wyrabiał Ostrowski. Znane są cztery rodzaje medalików na jubileusz Matki Boskiej Częstochowskiej w 1882 r.

F. BIERTUMPFEL – Fryderyk Biertumpfel  fabrykant guzików, znany jest jeden medalik z Matką Boska Ostrobramską.

Pozostali wytwórcy XIX wieku

A.S.  – August lub Alexander Schindler , Kraków – Lwów

A. Z. – Aleksander Ziębowski, Kraków

GERLACH I MEISSNER  - zakłady metalowe 1886-1905

F.D. – Franciszek Dutkiewicz, grawer, Warszawa, 2 połowa XIX w.

 K.D. – Ksawery Dutkiewicz, grawer i nakładca z Siedlec, od 1880 do 1910 r.

J. B -  Jan Białas (1866-1905), Poznań, sygnował też J. BIAŁAS.POZNAŃ

I.L. – Jan N. Langer – Kraków

K. J. – Kajetan Jabłoński (1815-1896), nie był wytwórcą tylko właścicielem sklepu, medaliki dla niego produkowali G. Prentwet z Augsburga lub Franciszek Kausal  (KAUSAL) z Krakowa.

M.K. – Mieczysław Kurnatowski (1833-1904), Kraków

W. G.  lub  GŁOWACKI  - Wacław Głowacki (1828-1908), jubiler, Kraków

Jest też kilka niezidentyfikowanych sygnatur XIX – wiecznych: A.C. , A.E., ALCAN, K.D.,  M z krzyżykiem nad literą,  S.M., T.,  T.J.,  W.C.

Sygnatury na medaliku: 84AP – próba srebra dla carskiej Rosji od 2 połowy XIX do 1922 r. ; FW – Franciszek Witakowski, T.J. – wytwórca nieznany

PS. Zdjęcia umieszczane na blogu pochodzą od wielu kolekcjonerów, którzy pozwolili mi je wykorzystać w mojej pracy. Tą drogą jeszcze raz wszystkim serdecznie dziękuję. Myślę, że posłużą wspólnemu dobru.