Chełm w Diecezji Lubelskiej szczyci się sanktuarium maryjnym na Chełmskiej Górze. Czczony jest tam bizantyjski wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem z IX w., koronowany w 1765 r. Ikona zwana: Strażniczką Kresów, Bogurodzicą Unitów, Czarną Panienką, Madonną Wojenną. Ten ostatni tytuł wiąże się z wojennymi peregrynacjami obrazu. Jan Kazimierz miał obraz pod Beresteczkiem, w swoich obozach mieli ja królowie Michał Korybut Wiśniowiecki i Jan III Sobieski. W czasie Insurekcji sanktuarium odwiedził Tadeusz Kościuszko.
Wreszcie obraz zaginął w zawierusze I Wojny Światowej. W 1938 r. sporządzono kopię, której koronacja nastąpiła w 1946 r. Następna odbyła się w 1957 r. po kradzieży koron.
Prawdziwa ikona odnalazła się po II Wojnie Światowej w Muzeum Ikony Wołyńskiej w Łucku.
Od kolegi Roberta dostałam w prezencie kilka ciekawych medalików. Były wśród nich dwa jednakowe medaliki Matki Boskiej Chełmskiej, prawdopodobnie z czasów sporządzenia kopii cudownego obrazu. Niestety stan obydwu jest dosyć słaby i rewersy są mało czytelne.