współczesny
Nie wiadomo
gdzie i kiedy wybito ten medalik po raz pierwszy, ale na pewno nie później niż
w 1664r. Z tego bowiem roku pochodzi ulotka wydana w Innsbrucku dotycząca
medalika. Medalik dwustronny, nie zawierał wizerunku świętego tylko same
litery. Litery – pierwsze z poszczególnych wyrazów, znajdowały się na otoku
medalika, na ramionach i między
ramionami krzyża. Medalik okrągły
średnicy 35 mm,
wykonany z dowolnego metalu, nazywano z niemiecka fenigiem.
wg wzoru z 1664 r.
Na awersie umieszczono
dwa koncentryczne koła w środku litery IHS.
Na rewersie umieszczono, stylizowany równoramienny krzyż. Na jego
ramionach umieszczono litery. W pionie:
CSSML – „Crux Sacra Sit Mihi Lux „ – Niech krzyż będzie mi światłem, w poziomie
NDSMD – „Non Draco Sit Mihi Dux” – Niech szatan nie będzie mi wodzem. Między ramionami krzyża znajdują się litery CSPB „Crux Sancti Patris
Benedicti” – Krzyż Świętego Ojca Benedykta. W otoku znajdują się litery
przegrodzone kropkami, zgodnie z ruchem wskazówek zegara: VRSNSMV SMOLIVB – w
tłumaczeniu „ Idź precz szatanie, nie nakłaniaj mnie do złego. Złe rzeczy
czynisz, sam pij swoja truciznę. ”Później medaliki zmieniały kształt (owalny,
wielokątny – także w kształcie równoramiennego krzyża), a także awers np. z Błogosławieństwem Zachariasza. Posiada w
dolnej części owalny kartusz z literami w czterech rzędach:
+Z+DIA+BIZ+SAB=Z=HCF=BFRSIHSMRA. Z uwagi na obszerność tekstu nie będziemy go
przytaczać*. Nadmienimy tylko, że w miejscu + należało zrobić znak Krzyża
Świętego, a ostanie litery IHS i MRA znaczą Jezus! Maryja!
W roku 1742 papież Benedykt XIV polecił na awersie umieścić
wizerunek św. Benedykta.
XVIII w.
Krzyż św. Benedyk
ta szczególnie rozpowszechnił św. Wincenty a’ Paolo, zalecając noszenie
medalika przy różańcu. Niestety medalik często był wykorzystywany do praktyk
zabobonnych, zwłaszcza jako chroniący przed zarazą przybijany był w oborach i
zakopywany na polach i pod progami domów. Tak, że w pewnym okresie
duchowieństwo zabraniało używania tego medalika. Rozkwit jego zainteresowaniem
przypada na wiek XIX , wraz z odrodzeniem życia benedyktyńskiego. W 1880 r.
obchodzono wielki jubileusz 1400 lat od narodzin św. Benedykta. Uczczono go
wydaniem specjalnego medalika z udzieleniem odpustu za jego pobożne noszenie i
nawiedzenie klasztoru na Monte Cassino. Na rewersie monogram IHS zastąpiono
słowem PAX, a na awersie u stóp świętego dodano napis EX S.M.CASSINO MDCCCCLXXX
– Ze świętej góry kassyńskiej 1880, a w
otoku pierwsze litery napisu E I O N P M „Niech jego obecność chroni nas w
godzinie śmierci. W ostatnich czasach znów na medaliku pojawił się monogram
IHS.
Medalik z XVIII w.
Medaliki z
błogosławieństwem Zachariasza XVIII w.
Falsyfikat, wycięty z XIX wiecznego medalika
krzyż ma sugerować pochodzenie z XVII w.
i XVII wieczny oryginał w kształcie krzyża
XVIII w. św. Benedykt z siostrą św.
Scholastyką
Medalik wybity przed 1880r.
medalik jubileuszowy z 1980 r.
* Pełny tekst podaje Kornel Białobłocki w „Zespół medalików z Lubinia pod Kościanem”