MATKA BOSKA CHEŁMSKA

 Pan Mateusz Zazula przesłał mi zdjęcia i zapytanie o taki oto medalik.

          Na awersie wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem na prawym ramieniu  (lewa str. medalika), w koronach i z napisem S.M. CH  ELMENSIS - czyli św. Maria Chełmska. Obraz koronowany w 1756 r. to prawosławna ikona znajdująca się w cerkwi unickiej. Obecnie czczony w Chełmie obraz to kopia koronowana w 1946 r. Oryginał, o którym myślano, że został bezpowrotnie utracony odnalazł się w muzeum w Łucku i tam się obecnie znajduje. Awers jest bardzo podobny do tego z medalika koronacyjnego.

 

         Rewers przedstawia unickiego biskupa w szatach, z palmą, z toporem wbitym w głowę i napis: B.IOSAPH AT MA RTYR - Błogosławiony Jozafat męczennik.  Św. Jozafat ( Jan Kuncewicz) był biskupem Połockim, unitą zamordowanym przez prawosławnych. Został beatyfikowany w 1643 r., a kanonizowany w 1867. 

           Bardzo podobny medalik opisuje K. Prożogo  w artykule "Chełmskie medaliki religijne". Popełnia tam dwa podstawowe błędy podając, że jest to medalik kanonizacyjny z 1867 r. Po pierwsze , gdyby tak było na medaliku widniałaby litera S czyli Sanctus (święty), a jest B - Beatus czyli błogosławiony. Po drugie tego typu uszka były stosowane w XVII i XVIII w, ale nie w końcu wieku XIX. 

        Wziąwszy pod uwagę wszystkie czynniki medalik był wyprodukowany w lub po roku 1765. Być może nawet można go było nabyć w czasie koronacji obrazu, ale nie jest koronatką.