SANKTUARIA - CZĘSTOCHOWA CZ. 1

Zainteresowanych, szczególnie, tematyką medalików Matki Boskiej Częstochowskiej odsyłam do lektury M.L. Jędrzejczak , Medaliki Matki Bożej Częstochowskiej w „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 36:1978, podobno wydane też osobno na KULu. Ja niestety nie dotarłam do publikacji. Na moje zapytanie Biblioteka KULu zwyczajnie nie odpowiedziała. Dlatego materiał zamieszczony na tym blogu będzie bardzo okrojony.

Kilka wersji jednego z najstarszych medalików MB Częstochowskiej z początku XVIII w. odlew, brąz , mennica w Rzymie (patrz Rewoliński nr 92.)

Historia sanktuarium zaczyna się w 1382 r., kiedy to książę Władysław Opolczyk funduje paulinom klasztor na Jasnej Górze i przekazuje obraz. Dzieje samego wizerunku, wg legendy, sięgają pierwszego wieku chrześcijaństwa.  Za autora ikony uważa się św. Łukasza Ewangelistę. Obraz trafił do Polski z Konstantynopola przez Ruś . Opisany jest po raz pierwszy przez Jana Długosza w 1430 r., a już wtedy Częstochowa jest sławnym sanktuarium. W tymże roku doszło do pierwszej zbrodni ograbienia kościoła i zniszczenia ikony (cięcia na twarzy). Sam król Władysław Jagiełło zajął się renowacją malowidła, sprowadzając biegłych w sztuce pisania ikon artystów z Rusi. Ofiarował też srebrne sukienki i korony jako wotum wynagrodzenia za świętokradztwo.

 Słynna obrona Jasnej Góry w czasie szwedzkiego potopu, a następnie ogłoszenie przez Jana Kazimierza Matki Boskiej Królową Polski, wzmogło jeszcze ruch pielgrzymkowy. Przybywają zarówno ludzie prości jak i wielcy tego świata, nie tylko z Polski, ale z Czech, Moraw,  Węgier, Prus, Austrii. W 1713 r. gościł w klasztorze nuncjusz papieski Benedykt Adeschalchi. W tym czasie rozpoczynają się starania o koronację obrazu, na wzór sanktuariów włoskich. 

Ciekawy medalik z XVIII w. , na rewersie dwa anioły trzymają jak tarczę medalik zwany Krzyżem św. Benedykta, nad nim dwa serca i napis SS CORDA IESV ET MAR. (Najświętsze Serca Jezusa i Maryi)

Pierwsza w Polsce koronacja odbyła się 8 września 1717 r. Korony ufundowane przez króla Augusta II Mocnego włożył biskup chełmiński Krzysztof Jan Szembek .  Wybito z tej okazji medalik. Teofil Rewoliński nie posiadał częstochowskiej koronatki, ale ją opisał (patrz „Koronatki”) .  W początkach XVIII w. były rozprowadzane liczne medaliki z Matka Boską Częstochowską odlewane w Rzymie. Cdn...