CO TO JEST KORONATKA?

KORONATKI

         Szczególnym rodzajem medalików pochodzących z sanktuariów są koronatki. Koronatki to medale i medaliki bite z okazji koronacji cudami słynących wizerunków, były specjalnie poświęcane przez papieża i często z ich noszeniem związane były odpusty. Obrzęd koronacji wprowadził w Kościele papież Urban VIII w 1631 r.

Pierwsza koronacja, koronami papieskimi,   w Polsce odbyła się w Częstochowie w 1717 r.  Obraz był jeszcze dwa razy rekoronowany w 1910 i w 1966 r.  Znany jest medal koronacyjny. Nie miał jednak takiego medalika w swoich zbiorach T. Rewoliński. Zostawił nam tylko opis. Na awersie medalu (medaliku?) wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem , w sukni w gwiazdy, w koronach z pojedynczym kolistym nimbem. Napis: B.V. CZESTOCHOVIEN IN REGNO POLONIAE.  Rewers: napis od góry w 9 rzędach : CHRISTOPHORUS IOAN. IN SLUP. SZEMBEK. PROTUNC CHELMEN. SOLENNI RITU CORONAVIT IMAGEM TRAUMATURGIS MATRIS DEI MARIAE IN CLARO MONTE CZESTOCHOVIEN A DNI 1717 DIE 8VA SEPTEM, pod napisem herb Szembeków z mitrą i kapeluszem kardynalskim.

Znamy też z opisu i znalezisk koronatki z innych sanktuariów. Najciekawsze są oczywiście te z XVIII w.

Koronatki Matki Boskiej Berdyczowskiej. Z okazji koronacji tego obrazu wybito wiele medali i medalików w złocie, srebrze, brązie i cynie. Koronacja odbyła się 16 lipca 1756 r. T. Rewoliński zamieszcza w katalogu osiem medalików, z czego siedem ma identyczny napis w otoku awersu: „

CORONATA BVM BERDICZOV 8 BENEDICTO XIV.1756 16 IULII. W środku bardzo podobne wizerunki Matki Boskiej Berdyczowskiej. Natomiast rewersy są różne.

Ciekawa jest historia koronatki Matki Boskiej Białynickiej. Medaliki wybito w Rzymie w 1756 r. tuż po wyrażeniu zgody na koronację przez papieża Benedykta XIV, jednakże do koronacji doszło dopiero w 1761 r.

Koronatka Matki Boskiej Chełmskiej z 1765 r. Medalik jak podaje K. Prożogo, w „Katalogu chełmskich medalików religijnych”,   był okrągły, o średnicy 33 mm., wybity w złocie, srebrze, cynie i brązie. Na awersie umieszczono wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem na prawym ramieniu, w koronach. Po obu stronach, przy głowach greckie inicjały MP-OY (Matka Boża) i I-XC (Jezus Chrystus) w otoku napis S.M. CH-ELMIENSIS. Na rewersie umieszczono koronę z krzyżykiem , w otoku napis : CORONATA . ANNO .1765 .  DIE . 15 .7BRIS (Koronowana roku 1765 dnia 15 września).

Bardzo ciekawa jest koronatka Matki Boskiej Krakowskiej na Piasku. Jest jednocześnie medalikiem patriotycznym . Awers przedstawia wizerunek Matki Boskiej z sanktuarium wokół którego jest napis „ KORONACYA  N.P.M. KRAKOWSKIEJ KRÓL. POL. NA PISKU ***” Rewers zaś przedstwia koronę z krzyżem, pod nią D.8WRZEŚ.1883 i sygnatura M.K. (Mieczysław Kurnatowski), a w otoku napis: „POLSKA KORONA SRODZE UTRAPIONA* BŁAGALNIE DO CIĘ WYCIĄGA RAMIONA*

W Polsce mamy wiele koronowanych wizerunków , samych wizerunków maryjnych ponad sto sześćdziesiąt,  w tym 27 w XVIII w.